BAYRAM YÜKSEL, ARZU EROĞLU, ZELİHA KAYAALTI
Adli Tıp Dergisi - 2015;29(3):179-186
İnsanlarda arsenik maruziyeti genellikle doğal ya da jeolojik anorganik arsenik kaynaklarıyla kontamine olmuş suların tüketilmesiyle gerçekleşir. Toprakta ve birçok kayaç çeşitinde doğal olarak var olan anorganik arsenik, özellikle bakır, kurşun, kobalt, gümüş ve altın içeren cevherler ile minerallerde bulunur. Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC), son derece toksik bir element olan arseniği grup 1 karsinojen madde olarak sınıflandırmıştır. Bangladeş, Hindistan ve Nepal’ide içeren birçok Güney Asya ülkesinde, arsenik derişiminin yüksek olduğu yerlerde binlerce kuyu açılmış ve insanların kendi su kaynaklarından zehirlenmesine neden olmuştur. Türkiye arsenik içeren jeolojik katmanların olduğu bölgelerden biridir. Özellikle Kütahya arsenik seviyesi fazla olan katmaların üzerinde olduğundan bazı arsenik zehirlenmesi vakalarına ev sahipliği yapmış bir şehirdir. Uzun yıllardır, bilim adamları insanda arsenik belirlemesi için biyogösterge olarak kan, idrar, saç ve tırnak örneklerini kullanmaktadırlar. Biyolojik örneklerde arsenik belirlemesi çeşitli yöntemlerle yapılabilir. Hidrür sistemli ve grafit fırınlı atomik absorpsiyon spektroskopisi (HGAAS ve GFAAS) ile eşleşmiş plazma - kütle spektrometresi ( ICP/MS ) yöntemleri son yıllarda önde gelen tekniklerdir. Bu derlemenin amacı dünyada ve Türkiye’de çevresel ve mesleki olarak arsenik maruziyeti riskini anlatarak biyolojik örneklerden arsenik analizi yöntemlerini göstermektir.
