AYŞE RÜMEYSA YAMAN, DURU KUZUGÜDENLİOĞLU ULUSOY, FEYZA DÖNMEZ
Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi - 2020;27(3):289-300
Amaç Bu çalışmanın amacı bipolar bozukluğu (BPB) olan erkek olgularda bağlanma biçimlerini ve bu bağlanma biçimlerinin mizaç özellikleri ve oksitosin ile ilişkisini araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda bipolar bozukluk hastalarının bağlanma biçimiyle mizaç ve oksitosin arasındaki ilişkinin sağlıklı bireylerle karşılaştırılarak incelenmesi hedeflenmiştir. Gereç ve Yöntem Bu çalışmaya 30 bipolar bozukluk tanılı erkek hasta ve 30 erkek kontrol grubu dâhil edilmiştir. Psikiyatri polikliniğinde izlenen hastalarda 18 yaşın üzerinde olmak, metabolik veya endokrin hastalığın olmaması, remisyon döneminde (ötimi) olmak şartları aranmıştır. Tanı görüşmesi DSM-IV Eksen I Bozuklukları için Yapılandırılmış Klinik Görüşme (SCID-I) ile yapılmıştır. Mizaç değerlendirilmesi TEMPS-A mizaç ölçeği ile, bağlanma değerlendirilmesi Erişkin Bağlanma Biçimi Ölçeği (EBBÖ) kullanılarak yapılmış, serum oksitosin düzeyi ELISA yöntemi ile ölçülmüştür. Bulgular BPB olgularda güvensiz bağlanmanın sağlıklı bireylerde olduğundan daha sık olduğu bulunmuştur. BPB olguların kaçıngan ve kaygılı/ikircikli bağlanma puanları sağlıklı kontrollerden yüksek bulunmuştur. Kontrol grubunda güvensiz bağlanan bireylerin siklotimik mizaç puanlarının daha yüksek olduğu saptanmıştır. BPB olgular ve kontrol grubu bireylerinde bağlanma biçimi puanları ile serum oksitosin düzeyi arasında ilişki bulunamamıştır. Her iki grup için medeni durum, eğitim durumu, aile durumu, yetiştiği ortam (kimlerin yanında yetiştiği) değişkenleri ile güvenli veya güvensiz bağlanmalar arasında fark gösterilememiştir. Sonuç Çalışma sonucunda BPB’de kaçıngan ve kaygılı/ikircikli bağlanma puanlarının sağlıklı kontrollerden yüksek olduğu, güvensiz bağlanma biçimi ile duygudurum bozukluklarının karşılıklı ve çift yönlü olarak birbirini olumsuz etkilediği anlaşılmıştır. BPB olgularda siklotimik mizaç güvensiz bağlanmayı artırmaktadır. Bağlanma biçimi puanları ile oksitosin düzeyleri arasında ilişkinin olmaması bunun yanında olguların sendromal veya subsendromal afektif patolojilere sahip olması bağlanma üzerine etkide mizaç özelliklerinin belirleyici olduğunu akla getirmektedir. Her ne kadar mizaç özellikleri ve oksitosinin bağlanma üzerine olan etkilerini inceleyen araştırmalar olsa da, çalışmamız bu kavramların ikili olarak bağlanma biçimine etkilerinin aynı anda incelendiği ilk çalışma olmuştur.
