SELEN ÖZAKAR AKÇA, DUYGU GÖZEN
Florence Nightingale Journal of Nursing - 2013;21(3):213-218
İlk kez 1976 yılında, Amerikan Hemşireler Birliği (ANA) tarafından Hemşirelik kodlarında tanımlanan hasta haklarının savunuculuğu rolü; “gizlilik içinde gösterişsiz bir Şekilde garanti vererek aydınlatılmış onam sağlama, gereksiz açıklama ve işlemleri önleme, seksüel suistimalden uzak tutma, sağlık personeli ya da otorite figürünü kendi çıkarları için kullanma yoluyla hastanın tarafında veya yanında eylemde bulunma süreci” olarak tanımlandı. Hemşirenin gelişen-çağdaş rollerinden biri olarak literatürde yer alan bu rol temelini insan ve hasta haklarından almaktadır. Çocuk Hemşiresi; çocuklar için en iyi eylemi ve bilgilendirilmiş seçimleri yapmalarında aileye-çocuğa yardım ederek savunucu rolünü gerçekleştirir. Yenidoğanların aileleri hemşireleri, bakım ve tedavisi endişe oluşturan, savunmasız bebeklerinin savunucusu olarak görürler. Zihinsel yetersiz çocuk-ailesine hastanelerde, klinikte ve toplumda bakım veren çocuk hemşiresi aileye genetik danışmanlık yaparken savunucu rolünü kullanmaktadır. Çocukları ilgilendiren konularda ebeveynler yasal olarak karar verme hakkına sahiptir. Ancak, bazen ebeveynlerin onamını çocuk reddedebilirken, bazen tam tersi yaşanmaktadır. Bu nedenle, temel insan haklarını güvenceye alma ve özellikle de insan onurunu, bütünlüğünü korumak için hasta hakları bildirgelerinde çocukların haklarının korunmasına ilişkin maddeler vardır. Bununla birlikte, hasta ve birey haklarına yönelik bildirgeler çocukluk yaş özelliklerine göre düzenlenmemiştir. Çocuk hemşiresinin savunucu rolü doğrultusunda; hemşire bilgi, beceri, değerler yönünden yeterli olmanın yanı sıra çocuk ve ailesiyle iletişimini çocuk yararına, yardım amaçlı kurarak bu çerçevede yürütmeli ve uygulamalarına yansıtmalıdır.
