NAİF ERGÜN
Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar - 2020;12(4):455-475
Bu çalışmanın amacı, alan yazında kimlik olgusunun gelişimini ve buna dair kuramların kimlik olgusundaki rolünü incelemek-tir. Erikson’un psikososyal kimlik kuramında, bireylerin biyolojik-bireysel-sosyal yönlerindeki değişkenlerin onların ego kimliği oluşturmalarında son derece önemli olduğu vurgulanmaktadır. Erikson’dan sonra gelen ve onun fikirlerinden etkilenen ku-ramcıların ise kimliği çalışırken daha çok kimliğin bir yönünü merkeze aldıkları görülmüştür. Gelişim psikolojisi literatüründe daha çok kimlik oluşumunda bireysel-içsel faktör merkezli kuramlar ortaya konulmuştur. Son 30 yıllık zaman diliminde ise anlatı kuramcılarının kimlik oluşumunu ve gelişimini çalışarak Erikson’un kuramını bütüncül bir şekilde ele aldıkları görülmektedir. Anlatı kimlik formunda bireyler geçmişlerindeki deneyimlerden yola çıkarak bir hikaye formu oluşturmakta ve oluşturdukları bu hikaye formuna göre yaşayıp bir kimlik var etmektedirler. Bireyler anlatılar aracılığıyla kimliklerine dair tüm değişkenleri hikayeleştirerek anlattıklarından dolayı kimlik oluşumlarındaki tüm değişkenlerin ilişkisini ifade etme şansı bulmaktadırlar. Anlatı kuramcıları kimlik oluşumunda; öz hikayelerin, kuşaklararası hikayelerin, ana anlatıların, tarihsel ve sosyal olayların kimliği şekillendirdiğini ortaya koymaya çalışmıştır.
