ZEYNEP ERDOĞAN, DERYA ÖZCANLI ATİK, SEZGİ ÇINAR
Arşiv Kaynak Tarama Dergisi - 2014;23(4):770-786
Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp (TAT) yöntemleri insanoğlu var olduğu andan itibaren kullanılmasına rağmen 1990’lı yıllardan sonra dramatik olarak artış göstermiştir. Kronik böbrek yetmezliği (KBY) olan hastaları da % 25.2 ile % 57 gibi değişen oranlarda TAT yöntemlerini kullanmaktadır. KBY hastaları sıklıkla hipertansiyon, yorgunluk, konstipasyon, bacak ödemi, ağrı, kramplar, anksiyete, depresyon, uyku bozuklukları, kaşıntı gibi semptomlarla baş edebilmek, böbrek hastalığının ilerlemesini durdurmak ve yaşam kalitelerini artırmak için bitkisel ürünler ve gıda takviyeleri, akupressure, akupunktur, homeopati, egzersiz, aromaterapi, yoga ve refleksoloji gibi TAT yöntemlerine başvurmaktadırlar. Böbrek yetmezliği olan hastalarda yanlış kullanılan TAT yöntemleri nefrotoksik etki gösterip, glomerüler filtrasyon hızını azaltarak hemodinamiyi bozabilirler. Bu nedenle sağlık personeli, hastasının tıbbi hikayesini alırken kullandığı TAT yöntemlerini sorgulamalı, hastayla iletişimde açık olmalı ve yargılayıcı davranmamalıdır. TAT yöntemlerine bağlı istenmeyen durumları önlemek için sağlık personelinden geleneksel tedavilerle birlikte TAT kullanımına ilişkin uygulamalarını geliştirmeleri, kanıt düzeyi yüksek olan bilimsel çalışmaları takip edip, sağlıklı/hasta bireyi doğru bir şekilde yönlendirmeleri beklenmektedir.
