BÜNYAMİN KOÇ, BARIŞ NACIR, HATİCE RANA ERDEM, AYNUR KARAGÖZ, HASAN YİĞİT
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Bilimleri Dergisi - 2012;15(2):39-44
Amaç: Frekans modüle nöral stimülasyon (FREMS) yeni bir transkutanöz elektriksel sinir stimülasyon tipi olup elektriksel impulsların frekansını, şiddetini ve süresini önceden belirlenen bir sıraya göre değiştirmesiyle karakterizedir. Bu çalışma FREMS ve Transkutanöz Elektriksel Sinir Stimülasyon (TENS) tedavilerinin, lomber disk herniasyonuna (LDH) bağlı bel ağrısı olan hastalarda magnetik rezonans görüntüleme (MRG) ve klinik parametreler üzerine sonuçlarını ölçmekte ve karşılaştırmaktadır. Yöntemler: Bel ve/veya bacak ağrısı olan, MRG ile LDH tanısı konulmuş 41 hasta çalışmaya alındı. 26 hasta FREMS (grup 1) ve 15 hasta TENS (grup 2) olmak üzere hastalar 2 gruba ayrıldı. Tedavi 3 hafta süreyle 15 seansı içeriyordu. Her tedavi seansı FREMS veya TENS olmak üzere 40 dakika sürüyordu. MRG incelemeleri tedavi öncesinde ve tedavi bitiminden 1 ay sonra yapıldı. Lomber omurganın fizik muayenesi, ağrı şiddeti, Oswestry Dizabilite Sorgulaması ve Roland-Morris Dizabilite Sorgulama ile de fonksiyonel yetersizlik ölçümü, tedavi öncesi, tedaviden hemen sonra ve tedavi sonrası birinci ayda yapıldı. Bulgular: Ağrı ve dizabilite skorlarında başlangıç ve takip periyotları arasında anlamlı azalma vardı (p<0.01), fakat her iki tedavi grubu arasında 3 değerlendirme zamanlarının hiçbirinde anlamlı fark yoktu (p>0.05). Her iki grupta da MRG’de hernie kitle boyutunda anlamlı azalma yoktu. Sonuçlar: Hem FREMS hem de TENS tedavisinin LDH üzerine pozitif etkisi vardır. Bu sonuçlar FREMS’in LDH tedavisinde yeni bir elektroterapi modalitesi olarak önemli rolünün olabileceğini düşündürmektedir. (FTR Bil Der 2012;15: 39-44)
