MELDA ÇELİK, SÜLEYMAN AHBAB, EMRE HOCA, HAYRİYE ESRA ATAOGLU
Southern Clinics of Istanbul Eurasia - 2021;32(4):381-387
GİRİŞ ve AMAÇ: İnsülin direnci, non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı (NAYKH) için önemli risk faktörlerinden biridir ve Homeostazis Model Assesment- İnsulin Resistance (HOMA-IR) insülin direncini göstermede kullandığımız bir belirteçtir. Trigliserid/Glukoz indeksi (TgG indeksi) ise NAYKH’ı öngördürmede HOMA-IR kadar önemli, basit, kullanılabilir bir parametredir. Bu çalışmamızda HOMA-IR ve TgG indeksinin NAYKH öngördürmedeki değerini belirlemeyi amaçladık. YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışmaya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi İç Hastalıkları Kliniği’ne 20172018 yılları arasında başvuran ve herhangi bir nedenle Batın Ultrasonografisi (USG) çektirilmiş 986 hasta geriye dönük incelenerek alındı. Tüm vakalar NAYKH tanısı konulmadan önce diğer olası karaciğer hastalıklarını dışlamak amacıyla klinik ve laboratuvar yönünden değerlendirildi. Hastalara iki farklı gruplandırma yapıldı. Birincisi NAYKH olan ve olmayan grup; ikincisi kontrol, prediyabetik ve Tip 2 diyabetik grup olarak belirlendi. Grupları karşılaştırmak için normal dağılıma göre sayısal veriler Student t test veya Mann Withney u testi kullanılarak değerlendirildi. Univariate analizlerde sonlanım noktasına göre fark saptanan değişkenlerin (TgG indeksi, HOMA-IR, yaş, ürik asit, ALT, HDL, LDL, diyabet varlığı) NAYKH gelişimi üzerine etkisini belirlemek için lojistik regresyon yapıldı. P<0.05 veya %95 güven aralığı istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. BULGULAR: Çalışmamız NAYKH olan 470 hasta ve NAYKH olmayan 516 hasta olmak üzere toplam 986 hastadan oluşmaktadır. TgG indeksi hesaplanmış; 8.4 ve üzeri değerlerde p<0.001 istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde NAYKH sıklığında artış görülmüştür. Yapılan korelasyon analizinde TgG indeksi ile HOMA-IR arasında pozitif korelasyon (r=0.438) bulunmuştur. Univariate analizlerde sonlanım noktasına göre fark saptanan değişkenlerden oluşturulan regresyon modelinin [TgG indeksi, HOMA-IR, yaş, ürik asit, ALT, HDL, LDL, diyabet varlığı] NAYKH gelişimi üzerine etkisi incelendiğinde; Backward Stepwise metodunda TgG indeksi (p<0.001, OR=3.702), HOMA-IR (p=0.003, OR=1.143), ALT yüksekliği (p=0.001, OR=1.020) en etkili risk faktörleri olarak saptandı. TARTIŞMA ve SONUÇ: Sonuç olarak TgG indeksi NAYKH açısından önemli öngördürücü bir parametre olarak değerlendirilmiştir. HOMA-IR NAYKH riskini 1.1 kat arttırırken, TgG indeksi 3.7 kat arttırmaktadır. Çalışmamızda TgG indeksinin HOMA-IR’dan bağımsız olarak da NAYKH riskini arttırdığı görülmüştür.
