GÜL YALÇIN ÇAKMAKLI, ATAY VURAL, EMİNE EREN KOÇAK, BÜLENT ELİBOL, ESEN SAKA
Nöropsikiyatri Arşivi - 2018;55(1):73-79
Amaç: Parkinson hastalığında, L-dopa’ya bağlı gelişen diskineziler (LID) ve motor dalgalanmalar hastalar için hastalığın kendisi kadar zorluk oluştururlar. Çok sayıda çalışmada LID’ye postsinaptik değişikliklerin ve striatal sinaptik plastisite değişikliklerinin neden olduğu gösterilmiştir. Bu çalışmada LID patogenezine dair yeni bilgilerin ortaya konması ve striatal presinaptik proteinlerin patogeneze katkısının incelenmesi hedeflendi. Yöntem: Bu amaçla, sıçanlarda 6-hidroksidopamin ile oluşturulan deneysel parkinsonizm modeli kullanıldı. Bu sıçanlara 21 gün boyunca günde 2 kez L-dopa 25 mg/kg ve 6.25 mg/kg benserazid tedavisi intraperitoneal olarak uygulanarak LID gelişimi sağlandı. Çalışmaya ayrıca parkinsonizmi olan ve kronik serum fizyolojik (SF) tedavisi verilen ve lezyon oluşturulmamış olan ve kronik L-dopa veya SF tedavisi verilen sıçanlar alındı. Sıçanların tedavi sonrası davranışları video kayıtlarıyla incelenerek diskinezi skalasına göre skorlandı. Deneylerin bitiminde striatal doku örneklerinde, dopaminerjik deplesyonu değerlendirmek için tirozin hidroksilaz (TH), presinaptik proteinlerden sekretogranin 2 (SG2), sinaptofizin (Syp) ve sinaptotagmin 7 (Syt7) ifadelerindeki değişiklikler immünoflöresan ve immünoblotlama yöntemleriyle incelendi. Bulgular: LID gelişimi parkinsonizmi olan ve kronik L-dopa tedavisi verilen sıçanlarda görüldü. TH immünoflöresan ve immünoblotlama çalışmaları ile dopaminerjik deplesyonun varlığı doğrulandı ve deplesyon düzeyinin LID şiddetiyle yüksek düzeyde ve negatif yönde korelasyon gösterdiği izlendi. Parkinsonizmi olan sıçanlarda striatal SG2 ve Syp düzeylerinin arttığı, SG2 düzeylerindeki artışın kronik L-dopa tedavisi alan sıçanlarda daha da belirgin hale geldiği izlendi. LID şiddetiyle striatal SG2 düzeyleri arasında orta düzeyde, anlamlı pozitif korelasyon saptandı. İmmünoflöresan çalışmalarda da bu presinaptik proteinlerin ifadelerinin denerve striatumda artış gösterdiği izlendi. Sonuç: LID şiddetiyle striatal SG2 düzeyleri arasında saptanan anlamlı korelasyon, striatal SG2 ile LID gelişimi arasında fonksiyonel bir ilişki bulunabileceğini ortaya koymuştur. SG2 ifadesindeki artış ile LID arasındaki bağlantının moleküler mekanizmalarının aydınlatılması için ileri çalışmalar planlanmalıdır.
