SADETTİN CÖHCEN, SADİYE DENİZ ÖZSOY, MEHMET ALİ YEŞİLTAŞ, AYHAN UYSAL, İSMAİL HABERAL
Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi - 2020;34(2):155-160
Amaç: Koroner arter bypass cerrahisinde tüm gelişmelere rağmen; kanama, önemli bir sorun olmaya devam etmektedir. İskemik kardiak olayları azalttıkları birçok klinik çalışmayla ispatlanan antiagregan ilaçlar yoğun olarak kullanılmaktadır. Bu ilaçlardan klopidogrel kullanırken, acil ve erken koroner arter bypass greftleme (KABG) ameliyatına alınan hasta grubu sayısı da artmaktadır. Bu çalışmada; preoperatif klopidogrel kullanımının acil ve erken KABG ameliyatı yapılan hastalarda, postopereatif kanama üzerine etkisini araştırıldı. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada farklı ekipler tarafından 20152017 tarihleri arasında ek kardiyak hastalığı olmayan ve ek cerrahi prosedür geçirmeyen, koroner arter hastalığı nedeniyle klopidogrel kullanırken acil ve erken operasyona alınan 66 hasta ile, klopidogrel kullanmayan, elektif şartlarda operasyona alınan 68 hasta, kanama miktarı, kullanılan kan transfüzyonu türü ve miktarı, revizyon sayısına göre karşılaştırıldı. Bulgular: Çalışmamıza alınan 134 hastanın %75.4’ü (n:101) erkek, %24.6’sı (n:33) kadındı. Hastaların %49.3’ü (n:66) klopidogrel kullanıyor, %50.7’si (n:68) klopidogrel kullanmıyordu. klopidogrel kullanan grubun postop drenaj miktarı 410(150-1300) mL iken, diğer grubun postop drenaj miktarı 640(150-2750) mL idi. Klopidogrel kullanmayan grupta, postop drenaj miktarı istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur (P<0.001). Kullanılan taze donmuş plazma ve trombosit süspansiyonu miktarları değerlendirildiğinde klopidogrel kullanan grubun anlamlı olarak daha yüksek olduğu gözlenmiştir (P<0.001;<0.001). 134 hastanın %4.6’sında (n:3) revizyon gözlenmiştir. Bu 3 hastadan 1’i klopidogrel kullanıyorken 2’si klopidogrel kullanmayan gruptaydı. Fisherexact testine göre aralarında istatistiksel olarak anlamlı fark gözlenmedi (P:0.616). Sonuç: Klopidogrel tedavisi altında acil ve erken koroner bypass operasyonları dikkatli kanama kontrolü ve yoğun trombosit kullanımı ile kabul edilebilir sonuçlarla yapılabilmektedir.
