GÖKÇE DAĞTEKİN, ZEYNEP DEMİRTAŞ, MELİKE ALAİYE, RAMAZAN SAĞLAN, MUHAMMED FATİH ÖNSÜZ, BURHANETTİN IŞIKLI, FATMA SULTAN KILIÇ, SELMA METİNTAŞ
Eskişehir Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi - 2018;3(1):12-23
Çalışmada, yarı kırsal alanda aile sağlığı merkezlerine başvuran erişkinlerde akılcı ilaç kullanımı ile ilgili tutum ve davranışların incelenmesi amaçlandı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Eğitim Araştırma Bölgesi bünyesinde bulunan dört Toplum Sağlığı Merkezi(TSM) bölgelerinden, küme örnekleme yöntemiyle rastgele olarak iki TSM bölgesi seçildi. Seçilen TSM bünyesindeki aile sağlığı merkezlerine(ASM) araştırma süresince başvuran 768 yetişkin çalışma grubunu oluşturdu. Verilerin toplanmasında kullanılan anket formun birinci bölümü katılımcıların sosyodemografik ve özgeçmiş özelliklerini, ikinci bölüm ise akılcı ilaç kullanımı ile ilgili tutum ve davranışları sorgulayan 13 sorudan oluştu. Çalışmada akılcı ilaç kullanma davranışı hekimin önerdiği miktar ve sürede ilaç kullanma olarak tanımlandı. Verilerin analizinde ki kare testi ile çoklu lojistik regresyon analizi kullanıldı. Çalışmaya katılan 768 kişinin yaşları 18-87 arasında olup ortalaması±SS 41.9±14.5 yıl idi. Çalışma grubunun %90.6’sı hekime başvurmadan ilaç kullandığı bildirirken en sık hekime başvurmadan kullanılan ilaçlar ağrı kesicilerdi. Çalışma grubunda akılcı olmayan ilaç kullanma sıklığı %53.4 olarak saptandı. Çalışma grubunda akılcı olmayan ilaç kullanma davranışı 40 yaş altında, erkeklerde, gelir düzeyi kötü olanlarda riskli olarak saptandı. Çalışmada katılımcılarda akılcı ilaç kullanma davranışının yetersiz olduğu, özellikle genç yaşlarda akılcı ilaç kullanımının azaldığı görüldü. Bireylere akılcı ilaç kullanımı ile ilgili olumlu tutum ve davranışların kazandırılması için sağlık eğitimi verilmesi gerektiği ve birinci basamak sağlık hizmetleri sunumu içine hastalarda akılcı olmayan ilaç davranışına yönelik uygulamaların yerleştirilmesinin uygun olacağı kanaatine varıldı.
