MURAT ZEYTUNLU, MURAT AKYILDIZ, OKTAY TEKEŞİN, GALİP ERSÖZ, ÖMER ÖZÜTEMİZ, AHMET ÇOKER, YILDIRAY YÜZER, YÜCEL BATUR
Akademik Gastroenteroloji Dergisi - 2005;4(3):146-153
Giriş ve amaç: Bu retrospektif çalışmada, International Association of Pancreatology (IAP) kılavuzu ışığında, ardışık 177 şiddetli ve ödematöz pankreatit olgusu incelenmiştir. Sonuçlar, IAP'nin önerileri ışığında tartışılmış ve elde olunan sonuçlar ile, tanı ve tedaviye yönelik bir algoritm geliştirmek hedeflenmiştir. Gereç ve yöntem: 1998 ile 2004 yılları arasında Ege Üniversitesi Akut Pankreatit veri tabanına kaydedilen 177 olgu çalışmaya alındı. Bu veri tabanında incelenen değişkenler; etyoloji, yaş, vücut kitle indeksi (VKİ), serum amilaz düzeyleri (IU/l), serum bilirubin düzeyleri(IU/l), lökosit sayısı(/mm3), ateş (°C), serum kreatinin düzeyleri (mg/dl), serum C-reaktif protein düzeyleri(mg/dl), başvuru anındaki Ranson, Mannheim Peritonit İndeksi (MPI) ve APACHE II skorlarıdır. Bunların yanısıra, ERKP zamanlaması, tanıda kullanılan yöntemler ve antibiyotik tercihleri de kaydedilmiştir. Nekrozu olan şiddetli olgulara cerrahi veya laparoskopik / BT rehberliğinde drenaj sonrasında periton lavajı ve gereğinde (re-) laparatomi uygulanmıştır. Bulgular: Bu çalışmada 151(%85.3) interstisiyel ödematöz ve 26 (%14.7) şiddetli (ŞP) olgusu incelenmiştir. Her iki grupta da en önde gelen etyolojik faktör safra taşıdır (IOP n= 112, %74.6 ve SP n=22, %85). Serum amilaz düzeyleri bakımından iki grup arasında anlamlı bir fark saptanmamışken (1640/1787), lökosit ve CRP düzeyleri şiddetli pankreatitte daha çok olacak şekilde farklıdır (sırasıyla 11766 / 19595 ve 1,68 / 29,33). Interstisiyel ödematöz grubundaki 5 hasta, klinik izlem esnasında ŞP'e dönüşmüş (%3,8) ve bunlardan biri de çoğul organ yetmezliği nedeniyle kaybedilmiştir. Mortalite oranları ŞP grubunda 10 hasta ile %38.8 iken, interstisiyel ödematöz grubunda sadece bir hasta (%1'den az) ölmüştür. İÖP grubunda etyolojisinde safra taşı bulunan 112 olgudan 44'üne aynı yatışta kolesistektomi yapılmıştır (39,2%). Nekrozektomi materyalinin mikrobiyolojik incelemesinde en sık rastlanan etkenler S.aureus ve E.coli (n=24) olmuştur. Sonuç: Interstisiyel ödematöz grubundaki antibiyotik seçimleri hariç, sonuçlarımız ana hatlarıyla IAP kılavuzundaki önerilerle uyumludur. Sonuçlarımıza göre Ranson prognostik skorlarının, şiddet belirlemede rolu yoktur. Şiddetli pankreatitin en yararlı biyokimyasal göstergesi CRP ve lökosit sayımıdır. ERKP, özellikle intersitisyel ödematöz grubunda olmak üzere akut pankreatit olgularında güvenle kullanılabilir. ŞP grubundaki son hastalarda BT rehberliğinde drenaj ve lavaj uygulaması, açık nekrozektomi ve gereğinde relaparatomi ile periton lavajının yerini almıştır.
