SADİ KEREM OKUTUR, CANAN ALKIM, CEMAL BES, DİDEM GÜRBÜZ, ÖZLEM KINIK, EMİNE GÜLTÜRK, EMRAH MAZI, FATİH BORLU
Akademik Gastroenteroloji Dergisi - 2007;6(1):30-36
Giriş ve amaç: Akut üst gastrointestinal kanamalar, hastaneye yatan hastalar arasında mortalite ve morbiditenin önemli nedenlerinden biridir. Tanı ve tedavideki tüm gelişmelere rağmen günümüzde acil birimlerine üst gastrointestinal kanama ile başvuran hastaların %2-10'u kaybedilmektedir. Bu çalışmada servisimize üst gastrointestinal kanama tanısıyla yatırılan hastaların klinik ve laboratuvar özelliklerini, risk faktörlerini ve endoskopik bulgularını inceleyerek literatür eşliğinde sunduk. Gereç ve yöntem: 2002 Haziran ve 2005 Ocak tarihleri arasında kliniğimize üst gastrointestinal kanama tanısıyla yatırılan hastaların dosya bilgileri retrospektif olarak incelendi. Bulgular: Çalışmaya alınan 230 hastanın %71.3'ü erkekti. Yaş ortalaması 52.4±19.4 yıl olarak saptandı. 91 hastada en az bir ek hastalık mevcuttu ve ilk sıralarda hipertansiyon (%46.2) ile diabetes mellitus (%22) geliyordu. Hastaların kullandığı ilaçlar arasında non-steroid anti-inflamatuvar ilaçlar %96.8 (n=122) ile ilk sıradaydı. En sık kullanılan non-steroid anti-inflamatuvar ilaçlar ise aspirin (%69.7) ve naproksen (%18.0)'di. 163 hastaya üst gastrointestinal sistem endoskopisi, 24 hastaya endoskopik tedavi uygulanmıştı. Hastaların %10'unda nüks kanama meydana gelmişti. Endoskopi yapılan hastalarda en sık saptanan lezyonlar eroziv gastrit (%56.4) ve duodenal ülser (%47.2) olarak tespit edildi. 213 hasta (%92.6) medikal tedaviyle taburcu olurken, 2 hasta (%0.9) cerrahi girişime verildi, 13 hasta (%5.7) eksitus oldu. Eksitus olan 13 hastanın 9'u 60 yaşın üzerindeydi ve ek hastalıkları mevcuttu, 10 hasta hematemezle başvurmuştu. Sonuç: Non-steroid anti-inflamatuvar ilaç kullanımı üst gastrointestinal kanamalı hastalarda yüksek sıklığa sahiptir. Kanama nüksü, özellikle yaşlı hastalarda ve özofagus varisi olanlarda sık görülmekte olup yüksek mortaliteyle seyretmektedir. Yaşlı hastalarda üst gastrointestinal kanama riski açısından non-steroid anti-inflamatuvar ilaç kullanımına dikkat edilmeli, ek olarak mutlaka gastroprotektif tedavi verilmelidir. Mortalite ve nüks kanama riski yüksek hastalarda hızla tedaviye başlanmalı ve erken endoskopi planlanmalıdır.
