Türk Medline
ADR Yönetimi
ADR Yönetimi

ANTALYA İLİ MERKEZ İLÇELERİNDEKİ AİLE HEKİMLERİNE KAYITLI, İKİNCİ VE ÜÇÜNCÜ TRİMESTERDAKİ GEBELERİN COVID-19’A KARŞI AŞILANMA DURUMLARININ VE AŞI TEREDDÜTÜ SEBEPLERİNİN BELİRLENMESİ

GAMZE AKIN ÖZKARA, MESTAN EMEK, FATMA KARSAVURDAN, EMSAL ÇETİN, MEHMET RIFKI AKTEKİN

Akdeniz Tıp Dergisi - 2025;11(2):216-222

 

Amaç: Gebelerin Covid-19’a yakalanma riski toplumla benzer olsa da benzer yaştaki gebe olmayan kadınlara göre ciddi hastalık geliştirme riskleri bulunmaktadır. Çalışmanın amacı; gebelerin Covid-19’a karşı aşılanma durumları, aşı tereddüdü sebeplerinin belirlenmesidir. Yöntem: Çalışma kesitsel tiptedir. Çalışma 01/12/2021-30/06/2022 tarihleri arasında yürütülmüştür. Hesaplanan katılımcı sayısına ulaşmak için merkez ilçelerdeki aile hekimleri basit rastgele örneklemeyle seçilmiştir. Çalışmanın bağımlı değişkeni Covid-19 aşısı olma durumu; bağımsız değişkenleri eğitim durumu, gelir durumu, Covid-19 geçirme ve aşılanma durumu, gebeyken Covid-19 aşısının önerilme durumu, önerildiyse kimin önerdiği, aşı yaptırmama nedenleridir. Analizler, SPSS 23.0 programında yapılmıştır. Tek değişkenli analizlerde Ki-kare ve Student t testi kullanılmıştır. Çok değişkenli analizde lojistik regresyon kullanılmış; p<0,05 anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Gebelerin %67,8’ ine ulaşılmıştır (n=198). Katılımcıların yaş ortalaması 29,01±5,53’tür; %61,4’ü gebeliğin son trimesterindedir; %12,2’sinin bir kronik hastalığı vardır. Pandeminin başından beri gebelerin %31,2’si Covid-19 geçirmiştir; bunların %35’i Covid-19’u gebeyken geçirmiştir. Gebelerin %74,2’si en az bir doz Covid-19 aşısı yaptırmış; aşılananların %42,3’ü gebeyken aşılanmıştır. Gebelerin %25,2’si aşılanmamıştır; %20,7’sine Covid-19 aşısı önerilmemiştir. Aşılanmayan gebelerden, aşılanmama nedenini belirtenlerin en sık belirttiği iki neden; yan etkilerinden korkmak (%51,1), bebeğin olumsuz etkilenme ihtimalinden korkmaktır (%24,4). Çok değişkenli analiz sonucuna göre aşı önerilmeyen gebelerde Covid-19 aşısı yaptırmama 8,35 kat fazla bulunmuştur (p=,001; %95 GA:2,40-28,98). Sonuç: Gebelerin %25,8’i, gebelik döneminde aşılanmamış; %20,7’sine hiç aşı önerilmemiştir. Hâlâ ciddi sayıda gebe ve bebeği risk altındadır. Pandemi gibi yüksek riskli bir durumda; gebeler yakından takip edilmeli, aşısız olmalarına ’sıfır tolerans’ yaklaşımı benimsenmelidir. Aşılanmanın arttırılabilmesi için sağlık çalışanlarının aşıyı önermesinin önemi büyüktür.