ZEHRA ÖZSOY, ŞERİFE ASYA GERME, GİZEM AYAN, GÜLLÜ SANDAL UZUN, MUSTAFA EKİCİ, ERDİNÇ ÜNALDI, LEVENT KILIÇ, ALİ AKDOĞAN, ŞULE APRAS BİLGEN, SEDAT KİRAZ, ALİ İHSAN ERTENLİ
Ulusal Romatoloji Dergisi - 2025;17(1):53-59
Amaç: Romatoid artrit (RA) etiyolojisi net olarak bilinmeyen, dünya nüfusunun %0,5-1’ini etkileyen enflamatuvar, otoimmün sistemik bir hastalıktır. Bu çalışmada biyolojik tedavi alan veya yeni başlanan seronegatif (SN) ve seropozitif (SP) RA hastalarının demografik, klinik özelliklerinin, tedavi seçimlerinin ve tedaviye yanıtlarının karşılaştırılması hedeflenmiştir. Yöntem: 2010-2024 tarihleri arasında biyolojik hastalık modifiye edici antiromatizmal ilaçlar (b-DMARD) kullanması planlanan ve kullanan RA tanılı Hacettepe Üniversitesi Biyolojik Veri Tabanı’na kayıtlı hastanın dosyaları ve kayıtları otomasyon sisteminden tarandı. RA hastaları SPRA ve SNRA olarak iki gruba ayrıldı. Çalışmaya dahil edilen RA hastalarının demografik özellikleri, hastalık süresi, b-DMARD kullanım takip süresi, komorbiditeleri, RA ekstraartiküler bulguları, fomatoid faktör ve anti-siklik sitrulinlenmiş peptid antikoru sonuçları, biyolojik tedavi başlangıcı ve kontrollerde hastalık aktivasyon ölçümleri, görsel analog ölçek (GAÖ) global, GAÖ ağrı, GAÖ yorgunluk, Sağlık Değerlendirme Anketi-Engellilik indeksine kaydedildi. Bulgular: Çalışmaya 2.559 hasta dahil edildi. Hastaların yaş ortanca değeri 55 idi ve 2.034’ü kadındı. Hastalık süresi ortanca değeri 14 yıldı. Hastaların %75’i SPRA, %25’i SNRA idi. Hastalık aktivite skoru (DAS-28), iki grup arasında karşılaştırıldığında istatistiksel anlamlı fark oluşturmasa da düşük hastalık aktivitesinde olan hasta oranı SNRA grupta daha fazla iken, SPRA grupta ise orta ve yüksek hastalık aktivitesindeki hasta oranı daha fazlaydı. B-DMARD tedavisi sonrası hastalar DAS-28 hastalık aktivite skoruna göre değerlendirildiğinde remisyon veya düşük hastalık aktivitesine ulaşan hasta oranı SNRA grupta, orta ve yüksek hastalık aktivitesinde kalan hasta oranı SPRA grupta istatistiksel anlamlı fark oluşturmasa da daha fazla idi. Ekstraartiküler bulgulardan interstisyel akciğer hastalığı sıklığı ve sikka semptomları SPRA grupta daha fazla idi. Sonuç: SPRA ve SNRA klinik özellikleri, ekstraartiküler tutulum bulguları, hastalık aktiviteleri, tedavi seçimleri ve tedavi yanıtları farklılıklar gösteren RA’nın iki ayrı alt tipi olarak düşünülebilir.
