GÜLŞAH KANER, GAMZE ÇALIK, TUBA YALÇIN, GAMZE YURTDAŞ DEPBOYLU
Akdeniz Tıp Dergisi - 2025;11(2):187-197
Amaç: Bu araştırmanın amacı, COVID-19 sırasında yetişkinler tarafından vitamin, mineral ve bitkisel ürün kullanımını değerlendirmektir. Yöntem: Araştırma, ≥18 yaş ve üzeri 742 yetişkin üzerinde yürütülmüştür. COVID-19 öncesinde ve sırasında vitamin-mineral, diyet takviyeleri ve bitkisel ürünlerin kullanımına ilişkin soruları içeren anket formu çevrimiçi uygulanmıştır. Bulgular: Pandemi sırasında katılımcıların besin takviyeleri ve bitkisel ürün kullanımı pandemi öncesine göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksekti (her iki dönem için de p<0,001). 18-50 yaş arasındaki bireyler (%39,5) 51-64 yaş arasındakilere (%8,3) kıyasla daha fazla takviye almıştır (p=0,034). Pandemi öncesinde ve sırasında kadınların (sırasıyla %41,6 ve %48,3) takviye alma olasılığı erkeklere (sırasıyla %30,5 ve %32,8) kıyasla istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksektir (sırasıyla p=0,008 ve p<0,001). COVID-19 öncesi ve sırasında takviye kullanımı açısından bireylerin eğitim durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (sırasıyla p=0,004 ve p<0,001). COVID-19 öncesinde ve sırasında hekim olarak teşhis edilmiş bir hastalığı olan kişilerin takviye (her iki dönem için; p<0,001) ve bitkisel ürün (sırasıyla p=0,021 ve p=0,002) kullanma olasılığı, kronik bir hastalığı olmayan kişilere göre daha yüksektir. COVID-19 öncesinde ve sırasında en sık kullanılan takviyenin D vitamini olduğu görülmüştür. Pandemi öncesinde ve sırasında en çok tüketilen kuru bitkiler kekik (sırasıyla %68,0 ve %71,8) ve karabiber (sırasıyla %63,9 ve %64,4) olmuştur. Sonuç: Pandemi, sağlık bilincini artırmış ve bireylerin sağlıkları hakkında daha fazla düşünmelerini sağlamıştır. İnsanlar bu zor zamanlarda sağlıklarını ve bağışıklık fonksiyonlarını desteklemek için besin takviyelerine ve bitkisel ürünlere giderek daha fazla yönelmiştir.