FATMA NALBANT, EKİN ŞAVK, MELTEM USLU, MÜNEVVER GÜVEN
Türkderm-Türk Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi - 2023;57(3):113-118
Amaç: Beklenmedik bir şekilde ortaya çıkan koronavirüs hastalığı-2019 (COVID-19) pandemisi sağlık sistemi işleyişinde değişikliklere neden olmuştur. Psoriazis kronik seyri, yaşam kalitesini ciddi anlamda etkilemesi ve hastalığın yüksek sosyo-ekonomik önem arz etmesi nedeniyle dermatoloji polikliniklerinin özel sağlık hizmeti sunumu gerektiren bir durumudur. Çalışmamızda polikliniğimizde takipli olan psoriazis hastalarının pandemi nedeniyle yaşadığı aksaklıkları, tedavilerine uyumlarını belirleyerek COVID-19 pandemisinin hastalar üzerindeki etkilerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Deri ve Zührevi Hastalıkları Psoriazis Takip Polikliniği’ne 18.03.2020 tarihi öncesi 6 ayda ve aynı tarihten 6 ay sonrasına kadar olan süreçte başvuran ve takibine devam edilen 64 plak tip psoriazis hastası alınmıştır. Hastalara sorulan anket soruları ile pandemiden nasıl etkilendikleri değerlendirilirken, pandemi döneminde medyan psoriazis alan şiddet indeksi (PAŞİ) değerleri, ortalama hastane başvuru sayıları retrospektif dosya taraması yapılarak pandemi öncesi değerleriyle karşılaştırılmıştır. BULGULAR: Hastaların anket sorularına verdikleri yanıtlarda 36 hasta (%56,3) pandemi sürecinin hastalıkları üzerine etkisi olmadığını, 20 hasta (%31,3) ise hastalık şiddetinde artış olduğunu belirtmiştir. Psoriazisi şiddetlendirdiği düşünülen en sık nedenler pandemi süreci ilişkili stres ve tedavi değişiklikleri olmuştur. Pandemi sürecinde 43 hastanın (%67,2) tedavisi aynı kalırken, 21 hastada (%32,8) tedavi değişikliği olduğu kaydedilmiştir. Pandemi öncesi hastaların takip polikliniğine geliş sayılarının medyan değeri 3 iken pandeminin ilk 6 ayında 2’ye düştüğü saptanmıştır (p<0,001). Bireysel olarak karşılaştırılan PAŞİ değerlerinde çalışma grubunda 30 hastanın (%46,9) pandemi sonrası medyan PAŞİ değerinde artış olduğu görülmüştür. SONUÇ: COVID-19 pandemisi hastaların hastane başvurularında azalma ve tedavi davranışlarını yönetmede zorluklara neden olmuştur. Çalışmamızda takip olguların yaklaşık yarısında COVID-19 pandemisi döneminde hastalık şiddeti artmıştır. Bu hastaların azımsanamayacak bir oranı hastalık şiddetinde artıştaki tetiklenmeyi pandemi ile ilişkilendirmiştir.
