GÖKÇEN SEVİLGEN, KERİM TÜLÜCE, HASAN TÜRÜT
Southern Clinics of Istanbul Eurasia - 2022;33(2):174-179
GİRİŞ ve AMAÇ: Pnömotoraks ve/veya pnömomediastinum COVID-19 tanısı ile yoğun bakımda takip edilen ve adult respiratory disease syndrome gelişen mekanik ventilatör desteğindeki hastalarda görülebilen geç bulgular olarak ortaya çıkabilen antitelerdir. Bu çalışmada, COVID-19 enfeksiyonuna ikincil gelişen pnömotoraks (PNX) ve/veya pnömomediastinum (PNM) nedeni ile, yönetimi kliniğimiz tarafından yapılan hastaların geriye dönük analizi ile morbidite ve mortaliteye etki eden faktörlerin incelenmesi amaçlandı. YÖNTEM ve GEREÇLER: MartAralık 2020 tarihleri arasında COVID-19 pnömonisi ile ilişkili PNX ve/veya PNM tanısı konan, kliniğimiz tarafından yönetilen toplam 47 hasta geriye dönük olarak incelendi. Hastaların demografik verileri, muayene ve radyolojik bulguları, ko-morbiditeleri, positive end-expiratory pressure (peep) değerleri, fraction of inspired oxygen (FiO2) yüzdeleri, ile ilk 48 saat, 48 saat ile 7 gün arası ve 7 gün sonrası mortalite analiz edildi. BULGULAR: Toplam 47 hastanın sadece 2’si (%4) 20 ile 40 yaş aralığında olup istatiksel olarak anlamlı (p<0.03) olarak bulundu. Bilateral pnömotoraks 5 hastada (%11) görüldü. Hastaların 40’ına (%85) tüp torakostomi uygulandı, 7 hasta ise konservatif yöntemle takip edildi. Hastaların 11’ inde (%31) sadece izole PM saptandı, hepsinde yaygın cilt altı amfizemi mevcuttu. Bu hasta grubunda ortalama yaş 62, MV ortalama PEEP değeri 11 cmH2O ve ortalama FiO2 değeri ise %84 olarak hesaplandı. İlk 48 saat ve ilk 7 günlük mortaliteleri karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmazken, 7. günden sonra görülen mortalitelerde anlamlı fark bulundu (p<0.05). Çoklu değişken analizinde hastalarda yaygın cilt amfizeminin eşlik etmesi 7. gün sonraki mortalitelerde istatistiksel olarak anlamlı bir risk faktörü olarak tespit edildi (p<0.05). TARTIŞMA ve SONUÇ: Tüp torakostomi COVID-19 hastalarında görülen pnömotoraks tedavisinde oldukça etkili bir yöntemdir. Mekanik ventilatöre bağlı hastalarda pnömomediastinum gelişmesinin pnömotoraks için yüksek risk olması bakımından bu hastalarda daha hassas ve daha erken akciğer koruyucu ventilasyon stratejilerinin uygulanması gerektiğinin önermekteyiz.
