ESMA NUR KOLBAŞI, FİLİZ DEMİRDAĞ, KÜBRA YILDIZ, GÖZDE BALKAYA, SADİYE MURAT
Medeniyet Medical Journal - 2020;35(1):23-28
Amaç: Bu çalışmada amaç, yaşlı bireylerde kemik sağlığını belirleyen faktörleri saptamaktır. Metod: 65 yaş ve üzeri 313 birey (ort. yaş 74.2±6.4 yıl, %70.6 kadın) çalışmaya dahil edildi. Demografik veriler, yürüyüş hızı, kavrama kuvveti, fiziksel aktivite düzeyi (Fiziksel Etkinliğin Hızlı Değerlendirilmesi- FEHD kullanılarak) ve vitamin D seviyeleri, femur boyun (FN) ve lumbal omurgaya (LS) ait T skorları kaydedildi. BULGULAR: FN’ e göre katılımcıların %40, 7’ si normal T skoru düzeylerine sahipken; %46, 2’si osteopenik ve %13, 1’i osteoporotikti. FN, yaş (r: -0.184, p<0.001), VKİ (r: 0.269, p<0.001) ve kavrama kuvvetine (r: 0.149, p: 0.009) ek olarak FEHD’nin aerobik alt skalası (FEHD-aerobik) (r: -0.133, p: 0.02) ile ilişkiliydi. Benzer şekilde LS, kadın cinsiyet (r: -0.207, p<0.001), yaş (r: 0.136, p: 0.016), vücut kitle indeksi (VKİ) (r: 0.246, p<0.001) ve kavrama kuvveti (r: 0.217, p<0.001) ile ilişkiliydi. Kemik sağlığının belirleyicileri çoklu lojistik regresyon analizi kullanılarak kararlaştırıldı. Belirleyici model içerisinde yaş, cinsiyet, VKİ, boy, kilo, kavrama kuvveti, yürüyüş hızı, FEHD-aerobik ve vitamin D yer aldı. LS bağımsız değişkeni için, model anlamlıydı (F: 10.149, p<0.001); ancak, modelde yer alan değişkenlerden yalnızca kilo (β: 0.389, p<0.001) ve kavrama kuvveti (β: 0.186, p<0.001) anlamlı belirleyiciydi. Benzer şekilde FN bağımsız değişkeni için, model anlamlıydı (F: 6.525, p<0.001) ve yalnızca iki değişken anlamlı belirleyiciydi: kilo (β: 0.371, p<0.001) ve FEHD-aerobik (β: 0.148, p: 0.009). SONUÇ: Düşük vücut ağırlığı, aerobik aktivite katılım düzeyi ve kavrama kuvveti gibi faktörler yaşlı bireylerde kemik sağlığının bozulması açısından risk faktörü olabilir.
