NEHİR ASLAN YÜKSEL, BİLGEHAN AÇIKGÖZ, CENGİZ YÜKSEL, FERRUH NİYAZİ AYOĞLU, TUĞÇE ER
Eskişehir Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi - 2019;4(3):276-286
Son yıllarda dünyada ve ülkemizde “Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp” (GETAT) uygulamalarında ve ürünlerinin kullanımında artış izlenmektedir. Hekimler GETAT uygulama ve ürünlerinin gerekliliği, yararı konusunda ikiye bölünmüş durumdadır. Bir görüş bu uygulamaların medikal tedavide yeri olduğunu savunmaktayken, diğer görüş kullanımının ve kullanımına bağlı sonuçların hekimin sorumluluğunda olmadığını savunmaktadır. Bu çalışmada Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde görevli öğretim üyesi ve araştırma görevlisi hekimlerin GETAT uygulamaları konusundaki bilgi ve görüşlerini değerlendirmek amaçlanmıştır. Araştırma kesitsel tiptedir. Şubat 2017- Mayıs 2018 tarihlerinde görevli 327 hekimin tümüne ulaşılması hedeflenmiştir, 262’sine (%80, 1) ulaşılmıştır. Verilerin toplanmasında anket kullanılmıştır. Hekimlerin %66, 4’ünün kendi görüşlerine göre GETAT yöntemleri konusunda bilgi düzeyleri düşüktür, %43, 1’i eğitim almak istemektedir, %2, 3’ü GETAT kurs/sertifika programına katılmıştır. Hekimlerin %45, 0’ı hastalarının GETAT kullanma durumunu bilmektedir, bilenlerin %41, 5’i hastalarının GETAT yöntemi kullandığını, en fazla akupunktur (%63, 2) ve kupa (%40, 8) kullandıklarını belirtmiştir. Hekimlerin %48, 5’i GETAT’ın faydalı olduğunu düşünmektedir. Hekimlerin hastalarına bir GETAT yöntemi önerme oranı %16, 0, uygulama oranı %4, 9’dur. Hekimlerin %15, 2’sinin kendisi, %24, 4’ünün ailesindeki bireyler bir GETAT yöntemi kullanmıştır. Öneren hekimlerin en fazla önerdikleri (%57, 1), kullanan hekimlerin en fazla kullandıkları (%45, 0) yöntem akupunkturdur. Hekimlerin GETAT yöntemlerini önerme durumu; kendi görüşlerine göre GETAT bilgi düzeylerine, kurs/sertifika programına katılma durumlarına, faydasına dair görüşlerine, hekimin ve ailesinin GETAT kullanma durumuna göre farklı bulunmuştur. Hekimlerin GETAT eğitimi almak isteme durumu; yaşa, akademik ünvana, bölüme, faydasına dair görüşlerine göre farklılık göstermiştir. Hekimlerin yarısından fazlası, GETAT ile ilgili yeterli bilgisi bulunmadığını belirtmiştir ve hastalarının yöntemleri kullanma durumuyla ilgili bilgi sahibi değildir. Meslekte geçirdikleri süre daha kısa olan genç hekimler ve dahili bilimlerde çalışan hekimler daha fazla GETAT eğitimi almak istemektedirler. Hekimler, tedavileri ile etkileşimleri bakımından hastalarının GETAT yöntemi kullanma durumunu sorgulamalı, toplumda sık kullanılan yöntemler konusunda yapılan bilimsel araştırmaları takip etmelidirler. Bununla birlikte hekimler, GETAT yöntemlerini ancak bilimsel yöntem izlenerek yapılan araştırmalar sonucunda ulaşılacak bilgiler ışığında tedavi seçeneği olarak düşünebilirler.
