PINAR DÖNER GÜNER, KEREM HAN GÖZÜKARA
Ankara Medical Journal - 2019;19(3):539-549
Amaç: Human Papilloma Virus (HPV) enfeksiyonu en sık görülen seksüel geçişli hastalık olup hem kadınlar hem erkeklerde kanserlere (serviks kanseri, anogenital kanserler, penil kanserler) neden olmaktadır. Her iki cinsiyetin de HPV ile karşılaşma riski yaşamları boyunca en az %50’dir. HPV bulaş riski erken yaşta cinsel ilişkiye başlama ile artış göstermektedir. Günümüzde HPV enfeksiyonu ve buna bağlı lezyonların gelişimini önlemek amaçlı geliştirilen aşıların yanı sıra mevcut lezyonların remisyon ve regresyonunu sağlayan HPV aşıları geliştirilmiştir. Buna rağmen HPV aşısının uygulanma oranları halen düşüktür. Bu çalışmanın amacı doktor annelerin, HPV aşılamasıyla ilgili bilgi durumunu belirlemek, kendi çocuklarına ve hastalarına aşı yaptırıp yaptırmama kararına etki eden faktörleri değerlendirmektir. Materyal ve Metot: Bu çalışma kesitsel tanımlayıcı özellikte olup, sosyal medya aracılığı ile anket sorularının katılımcılar tarafından doldurulduğu, çocuğu olan 221 doktor anneye uygulandı. Ankette demografik veriler, doktorların HPV aşısı hakkındaki bilgi durumları, HPV aşısını kendi çocuklarına yaptırıp yaptırmama düşünceleri ile HPV aşısını hastalarına önerip önermediklerine dair sorular soruldu. Çalışmamızdaki veriler %95 güven aralığında ve SPSS 21 istatistik analiz programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Tablolarda frekans ve yüzde değerleri kullanılmıştır. Ayrıca çapraz tablolarda yer alan kategorik verilere Ki-Kare testi uygulanmıştır. Bulgular: “HPV aşısının kanserden koruyucu olduğunu” doğru bilenler %90, 14 (n= 192) idi. “HPV aşısının hem kızlara hem erkeklere önerilmesi gerektiğini” doğru bilenler %64, 36 (n=130) olup bu bilgiyi bilme durumu açısından hekimlerin branş grupları arasında anlamlı bir fark gözlenmiştir (p=0, 001). HPV aşısını çocuğuna yaptırmayı düşünenler %46, 51 (n=100), düşünmeyenler %21, 40 (n=46) ve kararsız kalanlar ise %32, 09 (n=69) idi. Sadece kız çocuğu olanların %53, 0’ü (n=53) aşıyı yaptırmayı düşünürken sadece erkek çocuğu olanların %21’i (n=21) aşıyı yaptırmayı düşünüyordu. Hem kız hem erkek çocuğu olanların %26’sı (n=26) aşı yaptırmayı düşünürken, %34, 78’si (n=16) aşıyı yaptırmayı düşünmüyordu. Çocuk cinsiyetinin, annelerin HPV aşısını yaptırma düşüncesini etkilediği görülmüştür (p=0, 03). Bunun yanı sıra aşıyı çocuğuna yaptırmayı düşünme durumu ile aşıyı hastalarına önerme durumları arasında bir anlamlılık saptanmıştır (p=0, 001). Sonuç: Ailelerin aşıyı çocuklarına yaptırmasındaki en önemli faktörler ise aşıya olan güven, aşı hakkındaki bilgi durumları ve doktorlarının önermesidir. Aşıya olan güven hekimlerin bilgi düzeylerinin artışı ve hastalarına aşıyı önermeleri ile artacaktır. Böylece aşılanma oranlarının yükselmesi ve HPV enfeksiyonunun ve ilişkili kanserlerin gelişmesi önemli ölçüde önlenebilecektir.
