ELİF KUBAT OKTEM
Medeniyet Medical Journal - 2025;40(1):1-11
Amaç: Kanser, vücutta anormal hücrelerin kontrolsüz bölünmesiyle karakterize edilen bir hastalıktır. Onkogenlerin ve tümör baskılayıcı genlerin keşfi, kanser tedavisinde bireysel biyobelirteçlerin ve proteinlerin hedefe yönelik kullanımına olanak sağlamıştır. Hücrelerdeki sinyal yolları birbirleriyle yakından ilişkilidir ve bu bağlantılar üzerindeki araştırmalar, kanser için daha hassas kişiselleştirilmiş tedaviler geliştirilmesine yol açabilir. Kompleman sistemi dengesizliği, kanserin gelişimi ve ilerlemesiyle ilişkilidir. Farklı kanser türlerinde gen ekspresyonundaki benzer varyasyonlar ve ortak kompleman biyobelirteçleri hakkında bilgiler sınırlıdır. Bu çalışmada, kompleman sistemini karsinogenezle ilişkilendiren biyobelirteçler hakkında bilgi edinilmesi amaçlanmıştır. YÖNTEMLER: Kanser genom atlasından elde edilen klinik ve transkriptom verileri, farklı kanser türlerinde kompleman sistemiyle ilişkili farklı şekilde ifade edilen genlerin analizinde kullanılmıştır. Çeşitli biyoinformatik ve makine öğrenimi teknikleri, kompleman yolu ile ilgili karsinogenez biyobelirteçlerini önermek için kullanılmıştır. BULGULAR: Bu çalışma, component 7 (C7), complement factor-D (CF-D), interleukin-11 (IL-11), apolipoprotein C1 (APOC1) ve integrin-binding siyalik asit (IBSP) proteinlerini kanserde kompleman sistemiyle ilişkili ortak biyobelirteçler olarak kapsamlı bir şekilde ortaya koymakta ve bu biyobelirteçlerin tanısal ve prognostik potansiyelini vurgulamaktadır. SONUÇLAR: Bu biyobelirteçler, hassas tıp bağlamında hedefe yönelik kanser tedavilerine olanak sağlayacaktır.
