Türk Medline
ADR Yönetimi
ADR Yönetimi

KİMYASAL SAVAŞIN GÜNCEL TEHDİTLERİ VE TIBBİ BAKIŞ AÇISI

LEVENT KENAR

Lokman Hekim Health Sciences - 2025;5(1):74-84

Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Tıbbi CBRN Savunma Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye

 

Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer (CBRN) tehditlerin artan yaygınlığı, özellikle çatışma ve terörizmle karşı karşıya olan bölgelerde, küresel güvenlik açısından önemli bir endişe oluşturmaktadır. Bu derleme, kimyasal savaş ajanlarıyla (CWA’lar) ilişkili riskleri, bu ajanların patofizyolojisini, klinik etkilerini ve tıbbi müdahale stratejilerini değerlendirmektedir. CWAların tarihsel bağlamı, toksisite mekanizmaları—sinir, yakıcı (blister), kan ve boğucu ajanlar dahil—ve neden oldukları ciddi fizyolojik sonuçlar vurgulanmaktadır. Makale, erken tespit sistemleri, koruyucu önlemler, dekontaminasyon protokolleri ve antidot tedavilerini içeren tıbbi hazırlık konularına daha fazla odaklanmaktadır. Sağlık çalışanlarının özellikle hızlı triyaj, tedavi stratejileri ve CBRN savunma mekanizmalarının güçlendirilmesinde uluslararası iş birliğinin önemi bağlamında oynadığı kritik rol vurgulanmaktadır. CBRN saldırılarının artan tehdidini azaltmak için sağlık izleminin iyileştirilmesi, erken tespit, koruyucu önlemler, acil müdahale ve küresel iş birliği yoluyla tıbbi CBRN savunmasının güçlendirilmesi şiddetle önerilmektedir.