ŞÜKRAN İPEK YABUZ, PINAR GÖBEL
Kocatepe Tıp Dergisi - 2025;26(3):280-285
Karaciğerde inflamasyona sebep olan hepatit B virüsü (HBV) tüm dünyada önemli bir mortalite ve morbiditeye sebep olurken, önlenmesi ve tedavisi ekonomiye ciddi bir yük getirmektedir. Türkiye orta endemisite bölgesinde olmakla birlikte yarısından fazlasına hepatit B virüsünün sebep olduğu akut viral hepatitli olgu sayısının bir yıl içinde 200 binden fazla olduğu kabul edilmektedir. Vücutta immün sistemin hepatit B virüsüne karşı verdiği yanıt sonucu ortaya çıkan inflamasyon karaciğer hasarına neden olmaktadır. Akut enfeksiyonlarda virüse karşı T hücre yanıtı T helper 1 (Th1) tipindedir. İnterferon T hücrelerinin önemli bir ürünüdür ve antiviral savunmayı destekleyerek makrofajları aktive etmektedir. T hücre yanıtları kronik enfeksiyonlarda belirgin olarak azalmıştır. Hepatit B ile ilişkili karaciğer yetmezliği, fonksiyonel yetmezlik nedeniyle besin ögelerinin sentezi ve emiliminin bozulmasına ve sonuçta büyüme geriliği, osteoporoz gibi klinik tablolara neden olmaktadır. Tedavide kullanılan interferon gibi ajanların yol açtığı iştahsızlık ve oral alım bozukluğu karaciğer hasarını daha da kötüleştirerek yaşam süresini, iyileşme süresini ve hayatta kalma süresini etkiler. Tüm bu sebepler nedeniyle kronik hepatit B’li hastalarda beslenme durumu ve uygun beslenme desteklerinin kullanılması önem arz etmektedir. Düşük maliyetli bir antioksidan olan E vitamini, bağışıklık tepkisini uyarabilmesi ve düşük yan etki riski nedeniyle tedaviye ek olarak beslenme desteği olarak öne çıkmaktadır. Hepatit B’li hastalarda E vitamininin karaciğer hasarına karşı koruyucu olabileceği, bazı mikroRNA ekspresyon profillerini düzenleyebildiği düşünülmektedir. Yapılan çalışmalar ile E vitamini desteği kullanan hastalarda karaciğer enzimlerinin daha çabuk normal seviyelere döndüğü ve HBV DNA negatifleşen hasta sayısının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Aynı zamanda Hepatit B’li hastalarda kan E vitamini düzeyinin anlamlı derecede daha düşük bulunduğu çalışmalar da mevcuttur. Bu derlemenin amacı, düşük maliyetli bir antioksidan olan E vitaminin kronik hepatit B’li hastaların tedavi sürecine etkisinin güncel bilgiler eşliğinde tartışılmasıdır.
