Ümmühan Melisa GÜNDÜZ, Yıldız VARHAN, Fatih TEKİN
Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi - 2025;9(3):358-367
Amaç : Motor gelişim geriliği olan bebeklerin anneleri, bakım sürecindeki zorluklar nedeniyle artmış düzeyde psikolojik yükler, özellikle anksiyete, depresyon ve stres yaşayabilmektedir. Bu araştırma, annelere verilen eğitim programının bu psikolojik yükler üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Eğitim programı, annelere motor gelişim geriliği, hastalığın prognozu, fizyoterapi programlarının önemi ve evde uygulanabilecek destekleyici yöntemler hakkında bilgi sunmayı içermektedir. Eğitimle annelerin bilgi düzeyinin artırılması, belirsizlik hissinin azaltılması ve psikolojik iyilik hallerinin desteklenmesi hedeflenmiştir. Yöntem: Bu çalışma, ön test -son test modeline dayalı yarı deneysel bir tasarıma sahiptir. Araştırmaya, çocuklarının motor gelişim geriliği sorunu nedeniyle ilk kez bir fizyoterapiste başvuran ve çalışmaya gönüllü olan 20 bebeğin anneleri (ortalama yaş: 26,58+/-6,17 yıl) dahil edilmiştir. Katılımcıların anksiyete, depresyon ve stres düzeyleri, eğitim öncesinde ve sonrasında DASS -21 (Depresyon, Anksiyete, Stres Ölçekleri - Kısa Form) kullanılarak ölçülmüştür. Eğitim, 1 hafta süren bireysel oturumlar ve bilgilendirici broşürler aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Veriler, SPSS yazılımı kullanılarak analiz edilmiş ve eşleştirilmiş t -testi ile değerlendirilmiştir. Anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Eğitim programı sonrasında yapılan analizlerde, annelerin stres düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı bir azalma gözlenmiştir (t(19)=5 ,12, p<0 ,05). Anksiyete düzeylerinde de anlamlı bir düşüş tespit edilmiştir (t(19)=3 ,78, p<0 ,05). Ancak depresyon düzeylerindeki değişim istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (t(19)=1 ,89, p>0 ,05). Eğitim öncesinde depresyon düzeylerinin genel olarak düşük olması bu sonuçla uyumludur. Eğitim sonrası elde edilen en büyük değişim stres kategorisinde gerçekleşmiştir (t(19)=5 ,12, p<0 ,01), anksiyetede gözlenen düşüş bunu takip etmiştir (t(19)=3 ,78, p<0 ,05). Sonuç: Motor gelişim geriliği olan bebeklerin annelerine verilen eğitim programı, annelerin psikolojik iyilik hallerini desteklemede etkili bulunmuştur. Özellikle stres ve anksiyete düzeylerinde anlamlı azalmalar kaydedilmiş, depresyon düzeylerinde ise düşük başlangıç değerleri nedeniyle belirgin bir değişim olmamıştır. Bu bulgular, ebeveyn eğitim programlarının psikolojik destek stratejilerinin bir parçası olarak önemini vurgulamaktadır. Çocuklarının gelişim sürecine olumlu katkılar sağlayabilmeleri için ebeveynlere yönelik destekleyici eğitimlerin artırılması önerilmektedir.
