ASLİ CAN AGCA, SEZEN YILMAZ SARIALTIN, NURNEHİR BALTACI BOZKURT, SUNASİBEL RIZVANOĞLU, BETÜL SEVER YILMAZ, MÜJDE ERYILMAZ
Kocatepe Tıp Dergisi - 2024;25(4):476-483
AMAÇ: Sambucus nigra L. (mürver), Salvia sclarea L. (adaçayı), Rosmarinus officinalis L. (biberiye) ve Coriandrum sativum L. (kişniş) bitkileri gıdalarda tatlandırıcı ajan olarak kullanılmakta ve dünyada çeşitli hastalıkların tedavisinde halk hekimliğinde iyi bilinmektedir. Bu bitkiler ayrıca, enfeksiyonlarda özellikle öksürük, ateş ve soğuk algınlığı semptomlarını hafifletmek amacıyla yaygın olarak kullanılırlar. Bu çalışma, Türkiye’de S. nigra, S. sclarea, R. officinalis ve C. sativum ’un ticari örneğinden elde edilen üç farklı ekstrenin toplam fenol içeriğini ve antioksidan aktivite potansiyelini taramayı ve karşılaştırmayı amaçlamaktadır. Ayrıca, Staphylococcus aureus ATCC 29213 (metisiline duyarlı- MSSA) ve Staphylococcus aureus ATCC 43300’e (metisiline dirençli- MRSA) karşı Minimum İnhibitör Konsantrasyonu (MİK) değerlerini ve bir antibiyotik olan siprofloksasin ile sinerjistik aktivite gösterip göstermediği araştırılmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM: S. nigra ve C. sativum’un meyveleri, S. sclarea’nın toprak üstü kısımları ve R. officinalis’in yaprakları Türkiye’de bitki çayı pazarlayan bir ticari şirketten satın alınmıştır. Bu örneklerden elde edilen ekstrelerin toplam fenolik içeriği ve antioksidan potansiyeli araştırılmıştır. Ayrıca bitki örneklerinin metisiline dirençli Staphylococcus aureus ’a (MRSA) karşı siprofloksasin ile sinerjik etkisi belirlenmiştir. BULGULAR: R. officinalis (biberiye) ve S.sclarea (misk adaçayı) ekstreleri yüksek fenolik içerik ve antioksidan aktivite gösterirken, C. sativum (kişniş) ve S.nigra (mürver) ekstreleri daha düşük fenolik madde içerdiği ve daha zayıf antioksidan aktivite gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca, S. sclarea’nın etanol ekstresi ile birlikte siprofloksasinin, S. aureus ATCC 43300’e karşı additif antibakteriyel aktivite gösterdiği bulunmuştur. SONUÇ: R. officinalis (biberiye) ve S.sclarea (misk adaçayı) ticari örneklerinden hazırlanan bitki çaylarının yüksek fenolik içeriğiyle antioksidan aktiviteyi destekleyebileceği ve siprofloksasinin misk adaçayının etanol ekstresi ile birlikte metisiline dirençli S. aureus ATCC 43300’e karşı additif antibakteriyel aktivite gösterdiği bulunmuştur. Söz konusu etkiye ait mekanizmanın ayrıntılı olarak anlaşılması için daha ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.
