Esengül Ekici, Damla Pınar Rışvanoğlu, Şemal Tüzün, Yeşim Berçin, Şeyma Aslan, Dolunay Malkoç
Journal of Cognitive-Behavioral Psychotherapy and Research - 2025;14(3):210-217
İnternet, bireyler arasında önemli ve popüler bir sağlık bilgisi kaynağıdır. YouTube, dünya çapında en sık kullanılan sosyal medya platformları arasında yer almaktadır. Birçok çalışma, YouTube videolarındaki sağlık bilgilerinin kalitesinin düşük olduğunu ve birçok YouTube kullanıcısının bu tür bilgileri izlediğini bildirmiştir. Bu çalışma, obsesif kompulsif bozukluk (OKB) ve tedavisi hakkında en çok izlenen videoların kalitesini ve güvenilirliğini belirlemeyi amaçlamaktadır. 15 Eylül 2024'te YouTube'da "obsesif kompulsif bozukluk, OKB, obsesif kompulsif bozukluk tedavisi ve OKB tedavisi" terimleri arandı. Video özellikleri (videonun süresi, beğeni sayısı, yorumlar, görüntülemeler) ve yükleme kaynakları not edildi. Kalite ve güvenilirlik, Tüketici Sağlığı Bilgileri için Kalite Kriterleri (DISCERN) aracı ve Global Kalite Ölçeği (GQS) ile değerlendirildi. Toplamda 126 adet en çok izlenen YouTube videosu değerlendirildi ve sonrasında dışlama kriterleri uygulandı. Mevcut çalışmada OKB ve OKB tedavisi ile ilgili YouTube videolarının %31,8'inin çok kötü veya kötü, %31,8'inin orta ve %36,4'ünün iyi veya mükemmel olduğu belirlendi. Bulgularımız, sağlık hizmeti sağlayıcıları tarafından yüklenen YouTube videolarında DISCERN (p=0,004) ve GQS (p=0,000) puanlarının, bağımsız kullanıcılar tarafından yüklenen videolara göre önemli ölçüde daha yüksek olduğunu ortaya koydu. DISCERN puanları ile video süresi ve popülerlik endeksleri (beğeniler, yorumlar, görüntülenme oranı, Video Beğenme Oranı [VLR] ve Video Güç Endeksi [VPI]) arasında bir ilişki yoktu. Ancak görüntülenme oranı, beğeni sayısı ve VPI, orta videolarda diğer gruplara göre önemli ölçüde daha yüksekti (p<0,05). YouTube gibi platformlar, ruh sağlığı eğitimi için önemli kamu kaynakları haline gelmiştir. Tıbbi videoların etkisini artırmak için, çabalar daha kısa video uzunlukları ve yeterli yüksek kaliteli içeriği korumaya odaklanmalıdır. İçerik kalitesini ve video uzunluğunu optimize etmek, sağlık profesyonelleri aracılığıyla birincil sağlık bilgi kaynakları olarak sağlık ile ilgili videoların etkinliğini önemli ölçüde artırabilir.
