MUSTAFA ERTUĞRUL YAŞA , RIZA SONKAYA , BUSE KORKMAZ , BÜŞRA NUR FINDIK , ŞEYMA YAŞAR , BİLGİN ÖZTÜRK , ÖMER KARADAŞ
İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi - 2024;12(3):1042-1055
Toplumların yaşlanması ve hazırlayıcı faktörlerin artmasıyla yakın gelecekte bir Parkinson pandemisi beklenmektedir. Bu durum Parkinson hastalığının etkilerini daha çok araştırmayı gerekli kılmaktadır. Bu çalışma Türk toplumunda yaşayan Parkinson hastalarından oluşmuş bir grup üzerinde hastalığa özgü yaşam kalitesini belirleyen motor semptomların araştırılması amacıyla planlanmıştır. Hastaların motor fonksiyonları Birleşik Parkinson Hastalığı Derecelendirme Ölçeği’nin 3. Bölümü ile, üst ekstremite fonksiyonları 9-delikli peg test (9DPT) ile, yaşam kalitesi Parkinson Hastalığı Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Form (PDQ-8) ile değerlendirildi. Hangi motor semptom değişkeninin yaşam kalitesi puanına en çok katkı sağladığı geriye doğru doğrusal regresyon analizi ile incelendi. Çalışma ortalama yaşları 64,43±9,67 (yıl) olan 100 idiopatik Parkinson hastası (49 kadın, 51 erkek) ile tamamlandı. 9DPT tamamlama süresinin (p<0.001), el pronasyon/supinasyon (p=0.027), yürürken donma (p=0.037), postüral stabilite (p=0.023) ve ellerde postüral tremor (p=0.045) skorlarının PDQ-8 skorunu anlamlı düzeyde etkilediği bulundu. Bu çalışma Parkinson hastalarında özellikle el fonksiyonunun, yürüyüş becerisinin ve postüral kontrol fonksiyonunun yaşam kalitesini belirleyen motor semptomlar olduğunu ortaya koymuştur. Erken dönem rehabilitasyon hedefleri belirlenirken bu sonuçların da göz önünde bulundurulması yararlı olacaktır.
