ASLI ÇALIŞKAN ARICAN, YEŞİM GÖKÇE KUTSAL, NAZİRE PINAR ACAR, FİLİZ AKBIYIK, SEVİLAY KARAHAN, RANA KARABUDAK
Türk Osteoporoz Dergisi - 2020;26(2):115-120
Amaç: Osteoporoz (OP) dünya çapında en sık görülen metabolik kemik bozukluklarından biri olmasına rağmen, erkek OP’si halen yeterince göz önüne alınmamakta ve tedavi edilmemektedir. Primer progresif multipl skleroz (PPMS), erkeklerde ikincil OP’nin önemli bir nedeni olarak kabul edilmekte olup, Türkiye’de konu ile ilgili veriler sınırlıdır. Bu araştırmada erkek PPMS hastalarının kemik mineral yoğunluklarının (KMY) incelenmesi, etkileşen olası klinik ve laboratuvar faktörlerin saptanması ve ayrıca KMY ile biyokimyasal kemik döngü belirteçleri (BKDB) arasındaki korelasyonun tanımlanması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Yirmi altı erkek PPMS hastası ve 20 yaş uyumlu sağlıklı gönüllü Genişlemiş Özürlülük Durum Ölçeği (EDSS), femoral ve lomber KMY, biyokimyasal ve hormonal testler ve BKDB ile değerlendirildi. Bulgular: Demografik özellikler gruplar arasında istatistiksel olarak benzerdi. Hastaların yaş, hastalık süresi ve EDSS skoru için ortalama değerler sırasıyla 42, 5±10, 0 yıl, 3, 5±1, 5 yıl ve 4, 6±1, 6 idi. PPMS hastaları ile kontrol grubu arasında KMY ve karboksi terminal telopeptid düzeylerinde anlamlı bir fark bulunmuş olsa da cinsiyet hormonu bağlayıcı globulin düzeyleri, EDSS, KMY skorları, BKDB’ler ve diğer biyokimyasal değişkenler arasında anlamlı korelasyon saptanmadı. Sonuç: KMY skorlarının hasta grubunda kontrol grubuna göre daha düşük olduğu belirlendi. Bu çalışma erkek PPMS hastalarında kemik sağlığının göz önünde bulundurmanın önemini vurgulamakta ve tedavi planının stratejik bir parçası olarak ele alınması gerektiğini hatırlatmaktadır.
