SEMA KOÇ YILDIRIM, NESLİHAN DEMİREL ÖĞÜT, ALPER YILDIRIM
Türkderm-Türk Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi - 2023;57(3):94-100
Amaç: Psoriatik artritli (PsA) hastalarda sağlıklı kontrollere göre bazı enflamatuvar belirteçlerde yükseklik olduğu tespit edilmekle beraber PsA’da kullanılan sistemik tedavilerin bu belirteçler üzerine etkisini değerlendiren az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı sistemik tedavi almakta olan PsA hastalarında bu tedavilerin hemogram parametreleri ve C-reaktif protein (CRP) üzerine etkisini incelemektir. Gereç ve Yöntem: Bu retrospektif çalışmada 50 PsA hastasının tedavi öncesi ve tedavilerinin 3. ayında olmak üzere hemogram parametreleri, CRP ve sistemik enflamasyon indeksleri [nötrofil-lenfosit oranı (NLR), trombosit-lenfosit oranı, sistemik immünoenflamasyon indeksi (SII) ve sistemik enflamasyon yanıt indeksi (SIRI)] analiz edildi. BULGULAR: Ortalama eritrosit hemoglobini (MCH), ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonu (MCHC) ve hemoglobin (Hb) tüm tedavilerin üçüncü ayında başlangıca göre daha yüksekken (sırasıyla; p=0,009, 0,003 ve 0,036) trombosit sayısı, CRP ve SII ise daha düşüktü (sırasıyla; p=0,001, 0,000 ve 0,000). Biyolojik tedavi grubunda (n=21) trombosit, SIRI ve SII 3. ayda başlangıca göre daha düşük, MCHC daha yüksekti (sırasıyla; p=0,023, 0,033, 0,000 ve 0,003). Biyolojik olmayan tedavi grubunda ise (n=29) 3. ayda başlangıca göre CRP ve SII daha düşük, MCH ve ortalama eritrosit hacmi (MCV) daha yüksekti (sırasıyla; p=0,001, 0,000, 0,027 ve 0,044). NLR, PLR ve diğer parametrelerde istatistiksel olarak anlamlı bir değişiklik izlenmedi. SONUÇ: Tüm sistemik tedavilerle 3. ayda Hb sayısı, MCH ve MCHC artarken trombosit sayısı, CRP ve SII azalmıştır. Ek olarak biyolojik olmayan tedavi grubunda bazale göre tedavilerin 3. ayında MCV daha yüksek iken, biyolojik tedavi grubunda ise SIRI daha düşük bulunmuştur. Bu parametreler tedavilerin PsA’daki etkilerini izlemek için yararlı olabilir.
