Kerim KARADUMAN, Nuri TUTAR, Burcu BARAN, Nur Aleyna YETKİN, İnci GÜLMEZ
Tuberculosis and Thorax - 2025;73(3):216-226
Giriş: Bu çalışmada, pulmoner emboli tedavisinde uygulanmış yarı doz (50 mg alteplaz) trombolitik tedaviyle tam doz trombolitik (100 mg alteplaz) tedavinin kısa dönemde (7 gün) ve uzun dönemde (1 yıl) mortalite ve morbiditeye olan etkisini araştırmayı amaçladık. Materyal ve Metod: Çalışmamız retrospektif kohort bir çalışma olarak planlandı. 1 Ocak 2010 ve 31 Ekim 2021 tarihleri arasında Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalında tedavi edilen hastalar çalışmaya dahil edildi. Çalışmada 50 mg alteplaz tedavisi uygulanan 41 hasta ve 100 mg alteplaz tedavisi kullanan 17 hasta olmak üzere toplam 58 hasta değerlendirildi. Bulgular: Hastaların %62.1 (n= 36)'i kadın ve ortalama yaş 63 ± 14.5 yıl olarak saptandı. Hastaların ortalama yatış süreleri 9.2 ± 7.4 gün olarak saptandı. Pulmoner emboli tanısı almış ve yarı-doz tedavi alan hastaların mortalite oranı %36.5, tam doz tedavi alan hastaların mortalite oranı ise %17.6 olarak tespit edildi. Eksitus olan hastaların ortalama mortalite gün sayısı 126.1 ± 355.4 gün olarak tespit edildi. Eksitus olan 18 hastanın %44.4 (n= 8)'ünün ilk yedi gün içinde, %50 (n= 9)'sinin 8-365 gün arasında ve %5.6 (n= 1)'sının ise 365 günden fazla bir süre içinde eksitus olduğu görüldü. Hastane yatışı sırasında eksitus olan hastaların oranı ise %25.9 (n= 15) idi. Hastaların mortalite durumları, mortalite gün sayıları, hastane içi mortalite durumu, vazopresör ihtiyacı ventilasyon desteği ihtiyacı ve kardiyopulmoner resüsitasyon ihtiyacıyla alteplaz tedavi dozunun istatistiksel açıdan ilişkili olmadığı saptandı (p> 0.05). Uygulanan alteplaz tedavi dozuna göre iki grup sağkalım açısından karşılaştırıldığında tedavi dozu ile sağkalım arasında anlamlı bir ilişki olmadığı gözlendi (p= 0.187). Altmış beş yaş altı olan ve tam doz alteplaz tedavisi uygulanan hastalarda hastane mortalitesinin olmadığı görüldü ve bu durum istatistiksel açıdan anlamlı bulundu (p= 0.010). Sonuç: Çalışmamız sonucunda elde edilen tüm veriler bütüncül olarak değerlendirildiğinde kısa dönem mortalitenin 65 yaş altı hastalarda tam doz alan grup lehine anlamlı çıktığı saptanmıştır. Bununla beraber uzun dönem mortalite ve kanama oranları her iki grupta benzer çıkmıştır.
