MURAT ANILIR, GÖKALP DEMİR, MESUT CERİT
Lokman Hekim Health Sciences - 2025;5(2):160-169
Amaç: Toplum sağlığı için yadsınamaz bir tehdit olan hareketsiz yaşam tarzının dünya çapındaki eğilimi, teknolojik gelişmeler ve sosyopolitik değişimler tarafından kolaylaştırılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki amatör kürekçiler arasında sportif zihinsel dayanıklılık ile motivasyonel kararlılık arasındaki ilişkiyi araştırmak ve aynı zamanda yaş, cinsiyet, spor deneyimi, gelir ve eğitim gibi demografik faktörlerin potansiyel düzenleyici etkilerini incelemektir. YÖNTEMLER: Bu nicel, kesitsel ve ilişkisel tarama çalışmasında, Spor Zihinsel Dayanıklılık Anketi, Motivasyonel Kararlılık Ölçeği ve bir demografik anket kullanmıştır. Türkiye’den amaçlı olarak seçilen 492 rekreasyonel kürekçi örneklemi oluşturmuştur. Veriler, yüz yüze bilgilendirmeler sonrası Google Formlar aracılığıyla toplanmış ve SPSS 26.0 ile AMOS 24 kullanılarak analiz edilmiştir. Güç analizi, %95 güven aralığında (p<0.05) 115 katılımcının yeterli olduğunu doğrulamış, analizlerde Mann-Whitney U testleri, Kruskal-Wallis testleri, Spearman korelasyon ve Yapısal Eşitlik Modellemesi (SEM) kullanılmıştır. BULGULAR: Zihinsel dayanıklılık ve motivasyonel kararlılık arasında anlamlı pozitif bir korelasyon tespit edilmiştir (Spearman’s r=0.429, p<0.01); bu ilişki, güven (r=0.486, p<0.01) ve devamlılık (r=0.502, p<0.01) alt boyutları tarafından belirlenmiş olup, mevcut (r=0.541, p<0.01) ve uzun vadeli hedeflerle (r=0.500, p<0.01) güçlü bir şekilde ilişkilidir. TARTIŞMA ve SONUÇ: Bu çalışma, zihinsel dayanıklılık ile motivasyonel kararlılık arasında orta düzeyde pozitif bir korelasyon (r=0.429, p<0.01) olduğunu doğrulamış, spor psikolojisi literatürüyle uyumludur. Güven ve devamlılık, kontrolün aksine (r=0.021, p>0.05), hedef takibini sürükler. Spor deneyimi, zihinsel dayanıklılığı önemli ölçüde (p<0.001) ve motivasyonel kararlılığı mütevazı bir şekilde (p=0.020) etkiler. Düzenleyici olmayan demografik faktörler, kürek sporunda psikolojik faktörlerin rolünü vurgular ve yaş ile cinsiyete özgü müdahaleleri destekler. Boylamsal çalışmalar ile bu ilişkileri daha fazla incelenebilir.
