SELAHATTİN AKYÜZ
Genel Tıp Dergisi - 2021;31(4):402-416
Amaç: Son yıllarda tüm paydaşlar için önem kazanan sağlık okuryazarlığı, bireylerin alacakları sağlık hizmetlerine ulaşmada verecekleri kararlara etki edecek temel sağlık bilgileri ve bu hizmetleri anlama kapasiteleri olarak tanımlanabilir. Alan yazında sağlık okuryazarlığıyla ilgili yapılan araştırmaların son zamanlarda artış gösterdiği görülmektedir. Bu araştırmanın amacı, yapılan araştırmalar çerçevesinde, sağlık okuryazarlığı alanının bilimsel haritasının stratejik ve tematik olarak ortaya konulmasıdır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada kullanılan veriler 1975-2019 yıllarını kapsayacak şekilde Web of Science (WoS) veri tabanından elde edilmiştir. Elde edilen veriler R tabanlı Bibliometrix analiz programında web arayüz sağlayıcısı olan Biblioshiny programı ile analiz edilmiş ve görselleştirilmiştir. BULGULAR: Araştırmada 401 kaynak içerisinde 808 belgeye ulaşılmıştır. Sağlık okuryazarlığı ile ilgili yapılan araştırmalarda 2004 yılından itibaren artış olmuştur. En fazla yayın ABD’de yapılmıştır. Kavramsal ağlarda “Health Literacy” teması öne çıkmıştır. Doküman ortak atıf ağında Berkman tarafından yayınlanan dokümanın öne çıktığı, yazar ortak atıf ağında merkezi kümede en önemli yazarın Baker, kaynaklara ilişkin ağda merkezi kümede en önemli kaynağın Journal of General Internal Medicine dergisi olduğu görülmüştür. Kripalani, en çok işbirlikçi ağa sahip yazar ve Northwestern Üniversitesi en işbirlikçi kurumdur. SONUÇ: Bu araştırma bulgularının ilgili tüm paydaşlara yol gösterici olacağı düşünülmüştür. Ayrıca sağlık okuryazarlığı ile ilgili farkındalığı artırıcı bilimsel faaliyetlerin düzenlenmesinin ve desteklenmesinin gerektiği değerlendirilmiştir.
