MAHMUT BÜYÜKŞİMŞEK, İSMAİL FİKRİ BAŞLAMIŞLI
Türk Osteoporoz Dergisi - 2020;26(2):121-126
Amaç: Osteopeni ve osteoporoz hemoglobinopatili hastalarda önemli bir morbidite nedenidir. Bu çalışmanın amacı talasemi majör, talasemi intermedya ve orak hücreli anemi hastalarında demir birikimi, D vitamini ve kemik mineral yoğunluğu (KMY) arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Hemoglobinopatili 102 hastadan serum örnekleri toplandı ve ferritin ve D vitamini düzeyleri ile çift enerjili X-ışını absorpsiyometrisiyle (DEXA) ölçülen KMY arasındaki ilişki araştırıldı. Bulgular: DEXA femoral T-skoruna göre normal KMY olan talasemi intermedya, talasemi majör ve orak hücreli anemi hasta oranı sırasıyla %56, 25, %35 ve %39 idi. DEXA lomber T-skoruna göre normal KMY olan talasemi intermedya, talasemi majör ve orak hücreli anemi hasta oranı sırasıyla %31, 25, %7, 5 ve %41, 25 idi. Hastaların ferritin değerleri ve DEXA skorları karşılaştırıldığında, femur T-skoru, lomber T-skoru, femur Z-skoru ve lomber Z-skoru, ferritin değeri yüksek olanlarda istatistiksel olarak anlamlı derecede düşüktü (p değerleri sırasıyla: 0, 0005, 0, 0002, <0, 0001, 0, 0002). Femur T-skoru, lomber T-skoru, femur Z-skoru ve lomber Z-skoru normal ve düşük D vitamini seviyesine sahip hastalarda karşılaştırıldığında, ciddi eksikliği olan hastalarda istatistiksel olarak anlamlı bir değişiklik gözlendi (p değerleri sırasıyla: 0, 001, 0, 001, 0, 0027, 0, 0003). Sonuç: Hemoglobinopatili hastalar DEXA ile erken yaşta taranmalıdır. Uygun D vitamini replasmanının sağlanması ve ferritin seviyelerinin normal aralığa getirilmesi çabaları osteoporoz ile ilişkili morbiditeyi azaltmada etkili olabilir.
