Rabia ŞENGÜN AFŞİN, Özcan DOĞAN, Ayşe KOÇYİĞİT ÖZLÜ
Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi - 2025;9(3):434-450
Amaç: Bu araştırmada TRT Çocuk Kanalında yayınlanan yerli-yabancı yapım çizgi filmlerdeki karakterlerin akran zorbalığı davranışlarının tespit edilmesi ve bu davranışların oranlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Bu kapsamda, çocukların en çok televizyon izlediği zaman aralığı olan 07.00-20.00 saatleri arasında yayınlanan çizgi filmler seçilmiştir. Toplam 26 adet çizgi filmin 2'şer bölümü incelenmiştir. Bu çizgi filmler nitel araştırma tekniklerinden içerik analizi tekniğiyle değerlendirilmiştir. Çizgi filmler araştırmacılar tarafından hazırlanan 'Akran Zorbalığı Tespit Formu' ve süreölçer kullanılarak izlenmiştir. Veri formunda akran zorbalığı davranışları; fiziksel zorbalık, sözel zorbalık, ilişkisel-sosyal-psikolojik zorbalık ve siber-sanal zorbalık olarak 4 kategoriye ayrılarak analiz edilmiştir. Bulgular: İncelenen çizgi filmlerin toplam izlenme süresi 37.441 saniyedir. Bu sürenin 644 saniyesinde fiziksel ve sözel akran zorbalığı davranışları gözlemlenmiştir. Akran zorbalığı davranışlarına, 9 farklı çizgi filmde rastlanmıştır. Diğer çizgi filmlerde bu tür davranışlara rastlanmamıştır. Sonuç: Araştırma, bazı çocuk çizgi filmlerinde akran zorbalığına yer verildiğini ortaya koymuştur. Bu durum, özellikle gelişim çağındaki çocuk izleyiciler için risk oluşturabilir. Elde edilen bulgular, çizgi film içeriklerinin çocukların davranışları üzerindeki etkisi açısından dikkatle değerlendirilmesi gerektiğini göstermektedir.
