SELDA RIZALAR, ELİF BEYZA AKTAY, ŞEVVAL AKÇAOVA
Göbeklitepe Sağlık Bilimleri Dergisi - 2025;8(19):33-43
Bu çalışmanın amacı, yaşlılarda malnutrisyon ve depresyon durumunu ve bazı ilişkili faktörleri saptamaktır. Tanımlayıcı ve kesitsel türde planlanan bu çalışma toplam 365 yaşlı bireyde yürütüldü. Veriler, genel bilgi formu, Mini Nutrisyonel Değerlendirme (MNA) ve Geriatrik Depresyon Ölçeği (GDÖ) kullanılarak toplandı. Katılımcıların %4,1inde malnutrisyon, %26,6sında ise malnutrisyon riski saptanmıştır. %41,9unda depresyon olduğu tespit edilmiştir. MNA ile GDÖ, cinsiyet, yaş, gelir durumu, kronik hastalık varlığı, yalnız yaşayıp yaşamama durumu arasındaki ilişkileri araştırmak için yol analizleri AMOS v24 kullanılarak yapılmıştır. Gelir, yaş, cinsiyet, kronik hastalık varlığı, yalnız yaşama durumunun MNA ve GDÖ ile ilişkilerini ortaya çıkaracak bir model kurulmuştur. Hem erkek hem de kadınlarda anlamsız olan yol katsayıları doğrultusunda modelden bu yollar çıkarılarak yeni model tekrar analiz edilmiştir. Anlamsız elde edilen yol katsayıları modelden çıkarıldıktan sonra kadınlarda; GDÖ ile gelir arasında elde edilen yol katsayısı istatistiksel olarak anlamlı elde edilmiştir ve gelir düzeyi arttıkça GDÖ artmaktadır. Birisiyle yaşayan erkeklerde depresyonun azaldığı saptanmıştır. Erkeklerde ve kadınlarda yetersiz beslenme yaş ve depresyonla ilişkili bulunmuştur. Modelde tutulan önemli yol katsayıları, sosyodemografik faktörler, beslenme durumu ve depresyon arasındaki karmaşık ilişkilere dair ikna edici kanıtlar sağlamaktadır. Yaşlıların sağlığının yönetilmesinde bütünsel bir yaklaşım benimsenmelidir.
