JÜLİDE CEREN YILDIRIM, EKİN DOĞA KOZAK, KUTLU KAĞAN TÜRKARSLAN
Klinik Psikoloji Dergisi - 2021;5(1):13-26
Kendilik bilinci duyguları kişinin davranışlarını iyi veya kötü olarak değerlendirmesi sonucu oluşan, belirli bir öz-farkındalık hali gerektiren duygulardır. Bu duygulardan biri olarak kabul edilen utanç duygusunun kişinin diğer insanların zihninde nasıl biri olduğuyla ilişkilendirilen boyutu dışsal utanç olarak tanımlanır. Bu çalışmada, kişinin diğer insanların kendisi hakkındaki görüşlerini düşünerek deneyimlediği dışsal utanç duygusunu ölçen Utandıran Diğeri Ölçeği-2’nin Türkçe uyarlaması yapılmıştır. Çalışmada 403 katılımcı yer almıştır (266 kadın, 137 erkek; Ort.yaş = 23.38, S = 6.50). Araştırma kapsamında katılımcılara uygulanan ölçek paketi; Utandıran Diğeri Ölçeği-2’nin Türkçe formunun yanı sıra Demografik Bilgi Formunu, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeğini, Depresyon, Anksiyete ve Stres Ölçeğini, Sürekli Suçluluk ve Utanç Ölçeğini, Kişilerarası Duyarlılık Ölçeğini ve Yaşam Doyum Ölçeğini içermektedir. Gerçekleştirilen açımlayıcı faktör analizinin bulguları, Utandıran Diğeri Ölçeği-2’nin Türkçe formunun yedi maddeden ve özgün ölçekle uyumlu olarak tek faktörden oluştuğunu göstermektedir. Ölçeğin iç tutarlılık değerinin oldukça iyi düzeyde olduğu (α = .85) bulunmuştur. Geçerlilik analizi bulguları; Türkçe formun utanç, suçluluk, gurur, kişiler arası duyarlılık, depresyon, anksiyete, stres ve yaşam doyumu değişkenleri ile anlamlı ve beklenen yönde ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Elde edilen bulgular, Utandıran Diğeri Ölçeği-2’nin Türkçe formunun dışsal utancı ölçmek için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir. Bu yönüyle, Utandıran Diğeri Ölçeği-2’nin dışsal utanç duygusuna odaklanacak ileriki çalışmalar için alanyazına önemli bir katkı sunacağı düşünülmektedir.