EMEL SERDAROGLU KASIKCI, BURCU CEVRELI, FERİDE NİHAL SINAN, ZEYNEP GURDERE, AYLİN SONMEZ, RUMEYSA SONMEZ
Medeniyet Medical Journal - 2025;40(1):18-25
Amaç: Yaşlanma dejeneratif bir süreçtir. Bu nedenle çalışmamızın arka planı, Türkiye’nin önemli yeraltı kaynaklarından biri olan borun yaşlanma ve ilişkili hastalıklar üzerindeki etkilerini değerlendirmektir. Bu çalışma, D-galaktoz (D-gal) kaynaklı yaşlanma modelinde borik asidin (BA) antioksidan etkisini ve bilişsel işlevlerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. YÖNTEMLER: On iki haftalık erkek Wistar sıçanlar (n=8) rastgele dört gruba ayrıldı; kontrol, D-gal, BA ve D-gal+BA. Deneysel yaşlanma modeli, 12 hafta boyunca D-gal (150 mg/kg/gün) tek doz deri altı enjeksiyonu ve BA (100 mg/kg/gün) oral gavaj uygulanarak oluşturuldu. Sıçanların bilişsel yeteneklerini değerlendirmek için yeni nesne tanıma testi (NORT) ve Morris su labirenti (MWM) testi kullanıldı. BULGULAR: Deneysel periyodun sonunda, serum ve beyin dokusunda glutatyon (GSH) ve malondialdehit (MDA) seviyeleri değerlendirildi. D-gal ile uyarılan yaşlı sıçanların BA ile tedavisi MDA seviyesini anlamlı ölçüde azalttı (p<0,05), ancak GSH seviyesini önemli ölçüde artırmadı. Üstelik, NORT ve MWM testleri, BA’nın D-gal +BA ile tedavi edilen sıçanlarda bilişsel eksikliği önemli ölçüde iyileştirdiğini gösterdi (p<0,05). SONUÇLAR: Sonuç olarak, BA oksidatif stresi azaltarak D-gal ile uyarılan hafıza eksikliğini önlemektedir. Bu nedenle, BA yaşa bağlı nörodejeneratif bozukluklar ve bilişsel işlevler için iyi bir adaydır.
