Türk Medline
Dokran

YEME BOZUKLUKLARINDA GELİŞTİRİLMİŞ BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI TERAPİ: BULİMİYA NERVOZA ÜZERİNE BİR GÖZDEN GEÇİRME

MERVE OĞUR, NERMİN TAŞKALE

Journal of Cognitive-Behavioral Psychotherapy and Research - 2022;11(1):58-73

İstanbul Kent Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi, Psikoloji Bölümü, İstanbul, Türkiye

 

Yeme bozukluğu vakalarında bilişsel davranışçı terapi (BDT) ile olumlu sonuçlar alınmıştır. Yeme bozuklukları için BDT ilk olarak bulimiya nervoza (BN) vakalarının tedavisinde kullanılmaya başlanmış ve ardından terapi yöntemleri genişletilmiştir. BDT ile vakaların yalnızca yaklaşık yarısının remisyona girmesi nedeniyle tedavi için ek mekanizmaların gerekebileceği düşünülerek standart BDT güncellenmiş ve geliştirilmiş bilişsel davranışçı terapi (G-BDT) halini almıştır. Bu derlemenin amacı, BN tedavisinde G-BDT’nin kuramsal çerçevesi ve etkinliğini incelemektir. G-BDT’nin etkinliğini sunmak amacı ile, Pubmed, Ebscohost, Google Akademik veri tabanlarından son 20 yılda, ‘bulimiya nervozada gelişmiş bilişsel davranışçı terapi, ‘gelişmiş bilişsel davranışçı terapi, ‘enhanced cognitive behavioral therapy for bulimia, ‘enhanced cognitive behavioral therapy’ anahtar kelimeleri ile BN tedavisinde G-BDT’nin yüz yüze kullanıldığı etkinlik makaleleri derlenmiştir. Yapılan aramada 18.905 çalışmaya ulaşılmış olup içleme ve dışlama kriterleri ile 23 makale derleme kapsamına alınmıştır. Erişilen çalışmaların, yalnızca G-BDT kullanılanlar, G-BDT’nin farklı biçimlerini karşılaştıranlar, G-BDT ve BDT’yi karşılaştıranlar, G-BDT ile BDT dışındaki psikoterapileri karşılaştıranlar olmak üzere dört ana başlık altında toplandığı gözlenmiştir. Bu çalışmalarda G-BDT’nin BN vakalarında BN, depresyon ve anksiyete belirtileri ile stres ve yaşam kalitesi düzeyi gibi sonuç ölçümleri üzerinde etkili olduğu görülmektedir. Farklı terapilerle karşılaştırıldığına ise G-BDT ile daha hızlı olumlu sonuçlar alındığı görülmekle birlikte uzun vadede bu avantaj azalmaktadır. Bu bulgular güncel tanı üstü bir yaklaşım olan G-BDT’nin etkinliğini desteklemektedir.